سوره الجمعه

سُوۡرَةُ الجُمُعَة

.
بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده مهربان

يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأرْضِ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ (١)

هر چه در آسمانها و زمين است همه به تسبيح و ستايش خدا كه پادشاهى منزّه و پاك و مقتدر و حكيم است مشغولند. (۱)

هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الأمِّيِّينَ رَسُولا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ (٢)

اوست خدايى كه ميان عرب امّى (يعنى قومى كه خواندن و نوشتن نمى‏دانستند) پيغمبرى بزرگوار از همان مردم برانگيخت كه بر آنان آيات وحى خدا تلاوت مى‏كند و آنها را (از لوث جهل و اخلاق زشت) پاك مى‏سازد و شريعت و احكام كتاب سماوى و حكمت الهى مى‏آموزد و همانا پيش از اين همه در ورطه جهالت و گمراهى آشكار بودند. (۲)

وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ (٣)

و نيز قوم ديگرى از آنان را (كه به روايت از پيغمبر مراد عجمند) كه هنوز به عرب (در اسلام) ملحق نشده‏اند هدايت فرمايد كه او خداى مقتدر و همه كارش به حكمت و مصلحت است. (۳)

ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ (٤)

اين (رسالت و نزول قرآن) فضل و كرامت خداست كه به هر كه بخواهد مى‏دهد و خدا را فضل و رحمت نامنتهاست. (۴)

مَثَلُ الَّذِينَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوهَا كَمَثَلِ الْحِمَارِ يَحْمِلُ أَسْفَارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (٥)

وصف حال آنان كه علم تورات بر آنان نهاده شد (و بدان مكلف شدند) ولى آن را حمل نكردند (و خلاف آن عمل نمودند) در مثل به حمارى ماند كه بار كتابها بر پشت كشد (و از آن هيچ نفهمد و بهره نبرد)، آرى مثل قومى كه حالشان اين است كه آيات خدا را تكذيب كردند بسيار بد است و خدا هرگز ستمكاران را (به راه سعادت) رهبرى نخواهد كرد. (۵)

قُلْ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ هَادُوا إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّكُمْ أَوْلِيَاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ (٦)

بگو: اى جماعت يهود، اگر پنداريد كه شما به حقيقت دوستداران خداييد نه مردم ديگر، پس تمنّاى مرگ كنيد اگر راست مى‏گوييد. (۶)

وَلا يَتَمَنَّوْنَهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ (٧)

و حال آنكه در اثر آن كردار بد كه به دست خود (براى آخرت خويش) پيش فرستاده‏اند ابدا آرزوى مرگ نخواهند كرد (بلكه از مرگ سخت ترسان و هراسانند) و خدا به (كردار) ستمكاران داناست. (۷)

قُلْ إِنَّ الْمَوْتَ الَّذِي تَفِرُّونَ مِنْهُ فَإِنَّهُ مُلاقِيكُمْ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (٨)

بگو: عاقبت مرگى كه از آن مى‏گريزيد شما را البته ملاقات خواهد كرد و پس از مرگ به سوى خدايى كه داناى پيدا و پنهان است بازگردانيده مى‏شويد و او شما را به آنچه مى‏كرده‏ايد آگاه مى‏سازد. (۸)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ (٩)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، هر گاه (شما را) براى نماز روز جمعه بخوانند فى الحال به ذكر خدا بشتابيد و كسب و تجارت رها كنيد كه اين اگر بدانيد براى شما بهتر خواهد بود. (۹)

فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الأرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (١٠)

پس آن گاه كه نماز پايان يافت (بعد از ظهر جمعه باز در پى كسب و كار خود رفته و) روى زمين منتشر شويد و از فضل و كرم خدا (روزى) طلبيد، و ياد خدا بسيار كنيد تا مگر رستگار و سعادتمند گرديد. (۱۰)

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ (١١)

و اين مردم (سست ايمان) چون تجارتى يا لهو و بازيچه‏اى ببينند بدان شتابند و تو را در نماز تنها گذارند بگو كه آنچه نزد خداست (يعنى ثواب آخرت و بهشت ابد) بسيار براى شما از لهو و لعب و تجارت (هاى دنيا) بهتر است و خدا بهترين روزى‏دهنده است. (در شأن نزول آيه جابر روايت كرد كه قومى با رسول صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم نماز جمعه مى‏خواندند، آواز طبل كاروان تجارت شنيدند، همه از پى تجارت و صداى لهو طبل رفتند جز هشت يا دوازده تن. رسول صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمود: اگر اين عده هم مى‏رفتند عذاب خدا بر امت نازل مى‏شد) (۱۱)