سوره الجاثیه با ترجمه فارسی خط به خط

سُوۡرَةُ الجَاثیَة

.
بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ

به نام خداوند بخشنده مهربان

حم ﴿۱﴾

‏ حا . میم . ‏

 تَنزِیلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَكِیمِ ﴿۲﴾

‏ این كتاب ( قرآن نام ) از سوی خداوند باعزّت و باحكمت نازل می‌گردد . ‏

إِنَّ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآیاتٍ لِّلْمُؤْمِنِینَ ﴿۳﴾

‏ بدون شكّ در آسمانها و زمین دلائل و نشانه‌های فراوانی ( بر وجود خدا ) است برای مؤمنان . ‏

 وَفِی خَلْقِكُمْ وَمَا یبُثُّ مِن دَابَّةٍ آیاتٌ لِّقَوْمٍ یوقِنُونَ ﴿۴﴾

‏ همچنین در آفرینش شما ( بدین صورت زیبا و آراسته ، و دستگاههای داخلی پیچیده و اسرارانگیز : رشته‌های ارتباطی سلسله اعصاب ، رگها و مویرگها ، مغز ، سلولها ، گردش خون ، خصال و صفات‌ویژه ، و تنوّع خلقت و فطرت ظاهری و باطنی هر یك از افراد بشر ) و نیز در آفرینش جنبندگانی كه خداوند در سراسر زمین پراكنده می‌سازد ( از موجودات ذرّه‌بینی گرفته تا حیوانات غول‌پیكر ، با ویژگیهای گوناگون و ساختارهای جوراجور و الوان و اشكال رنگارنگ ) نشانه‌های بزرگ و دلائل قوی ( برای پی بردن به خدا و خالق یكتا ) است برای آنان كه اهل یقین هستند . ‏

 وَاخْتِلَافِ اللَّیلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاء مِن رِّزْقٍ فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِیفِ الرِّیاحِ آیاتٌ لِّقَوْمٍ یعْقِلُونَ ﴿۵﴾

‏ همچنین در دگرگونی شب و روز ( از لحاظ تغییر رنگ و كوتاهی و درازی و فعل و انفعالاتی كه در هر یك انجام می‌پذیرد ) و در چیزهائی كه خدا از آسمان فرو می‌فرستد و ( سبب ) رزق و روزی هستند ( همچون باران و نور و اشعّه‌های گوناگون ) و خدا به وسیله آنها زمین را بعد از مرگش حیات می‌بخشد ، و نیز در وزش بادها ( و بالطبع دگرگونی هوا ) نشانه‌های بزرگی و دلائل سترگی است ( بر وجود خدا و خالق یكتا ) برای آنان كه به تعقّل می‌پردازند و اهل عقل و درایت هستند . ‏

 تِلْكَ آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَیكَ بِالْحَقِّ فَبِأَی حَدِیثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآیاتِهِ یؤْمِنُونَ ﴿۶﴾

‏ اینها آیات خدا است كه به حق بر تو می‌خوانیم . با این حال ، اگر به خدا و آیات او ( با وجود این همه دلائل موجود در گستره جهان و پیدا در عبارات قرآن ) ایمان نیاورند ، پس به چه سخنی ایمان می‌آورند ؟ ! ‏

 وَیلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِیمٍ ﴿۷﴾

‏ وای بر هر كس كه دروغپرداز و بزهكار باشد ! ‏

یسْمَعُ آیاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَیهِ ثُمَّ یصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ یسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ﴿۸﴾

‏ آن كسی كه پیوسته آیات خدا را می‌شنود كه بر او خوانده می‌شود ( و از وعد و وعید ، بیم دادن و مژده دادن ، امر و نهی ، و پند و اندرز ، صحبت می‌دارد ، امّا او ) پس از آن از روی تكبّر ( بر كفر و مخالفت با حق و انجام گناه ) اصرار می‌ورزد ؛ انگار آیه‌های خدا را نشنیده است !  ( حال كه چنین است ) پس او را به عذاب بس دردناكی مژده بده . ‏

وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آیاتِنَا شَیئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ ﴿۹﴾

‏ هنگامی كه چیزی از آیات ما را فرا می‌گیرد ، آن را به تمسخر می‌گیرد و مایه استهزاء می‌گرداند ! این چنین كسانی عذاب بزرگ و خواركننده‌ای دارند . ‏

 مِن وَرَائِهِمْ جَهَنَّمُ وَلَا یغْنِی عَنْهُم مَّا كَسَبُوا شَیئًا وَلَا مَا اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِیاء وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ ﴿۱۰﴾

‏ رویاروی آنان دورخ است ، و آنچه ( از مال و جاه دنیا ) به دست آورده‌اند ، و كسانی كه سوای خدا به عنوان اولیاء برگزیده‌اند ، اصلاً به حالشان سودی نمی‌رساند ( و از دوزخ نمی‌رهاند ) و عذاب بس بزرگی دارند . ‏

 هَذَا هُدًى وَالَّذِینَ كَفَرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ لَهُمْ عَذَابٌ مَّن رِّجْزٍ أَلِیمٌ ﴿۱۱﴾

‏ این قرآن راهنما است ، و كسانی كه آیات پروردگارشان را باور نمی‌دارند ، عذاب بزرگی از ( بدترین و ) دردناكترین نوع عذاب دارند . ‏

 اللَّهُ الَّذِی سخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِی الْفُلْكُ فِیهِ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿۱۲﴾

‏ خداوند همان كسی است كه دریا را رام شما كرده است ، تا كشتیها برابر فرمان و اجازه او ( كه به ماده كشتیها و خود آبها و دیگر عوامل طبیعی داده است ) در دریا روان شوند و شما انسانها بتوانید از فضل خدا بهره گیرید ، و شاید سپاسگزار گردید ( و شكر نعمتهای بیكران یزدان را به جای آورید ) . ‏

وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مِّنْهُ إِنَّ فِی ذَلِكَ لَآیاتٍ لَّقَوْمٍ یتَفَكَّرُونَ ﴿۱۳﴾

‏ و آنچه كه در آسمانها و آنچه كه در زمین است همه را از ناحیه خود ، مسخّر شما ساخته است . قطعاً در این ( تسخیر موجودات مختلف و به گردش و چرخش درآوردن چرخه حیات به نفع انسانها ) نشانه‌های مهمّی ( بر قدرت و مهربانی خدا در حق آدمیزادگان ) است ، برای كسانی كه می‌اندیشند ( و اندیشمندانه به اشیاء دور و بر و به خود زندگی می‌نگرند ) . ‏

قُل لِّلَّذِینَ آمَنُوا یغْفِرُوا لِلَّذِینَ لا یرْجُون أَیامَ اللَّهِ لِیجْزِی قَوْمًا بِما كَانُوا یكْسِبُونَ ﴿۱۴﴾

‏ به كسانی كه ایمان آورده‌اند ، بگو : بر كسانی ببخشایند كه روزهای ( مصائب و بلایای ) الهی را چشم نمی‌دارند ( و روزهائی را فراموش می‌كنند كه بر سرِ گذشتگان كافر و فاسق و فاجر همچون قوم فرعون و لوط و ثمود چه آمده است ، و با متانت و رزانت از ایشان صرف‌نظر نمایند ) تا خداوند خودش آنان را در برابر كارهائی كه كرده‌اند كیفر دهد . ‏

 مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاء فَعَلَیهَا ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ ﴿۱۵﴾

‏ هر كس كه كار نیك بكند ، به سود خود او است ، و هر كس كار بد بكند به زیان خود او است ، سپس همه شما به سوی پروردگارتان بازمی‌گردید ( و نتیجه اعمال خویش را می‌بینید ) . ‏

 وَلَقَدْ آتَینَا بَنِی إِسْرَائِیلَ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ ﴿۱۶﴾

‏ ما به بنی‌اسرائیل كتاب آسمانی و حكومت و نبوّت بخشیدیم ، و از روزیهای حلال و پاكیزه بدیشان عطاء كردیم ، و آنان را بر جهانیان ( عصر خویش ) برتری دادیم . ‏

 وَآتَینَاهُم بَینَاتٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمْ الْعِلْمُ بَغْیا بَینَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ یقْضِی بَینَهُمْ یوْمَ الْقِیامَةِ فِیمَا كَانُوا فِیهِ یخْتَلِفُونَ ﴿۱۷﴾

‏ ما دلائل واضح و نشانه‌های روشنی درباره كار ( نبوّت و شریعت دین خود را ) در اختیار بنی‌اسرائیل گذاردیم ، ولی آنان ( در این باره با همدیگر ) اختلافی نداشتند مگر بعد از آن كه علم و آگاهی ( از حقیقت دین و احكام آن ) پیدا كردند ، در این هنگام به سبب برتری‌جوئی و عداوت و حسادت میان خود ،  ( درباره دین و احكام آن ) اختلاف ورزیدند . قطعاً پروردگار تو ، روز قیامت در میان ایشان درباره چیزی كه راجع بدان اختلاف پیدا كرده‌اند ، داوری خواهد كرد ( و به قضاوت خواهد نشست ) . ‏

 ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِیعَةٍ مِّنَ الْأَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِینَ لَا یعْلَمُونَ ﴿۱۸﴾

‏ سپس ما تو را ( مبعوث كردیم و ) بر آئین و راه روشنی از دین ( خدا كه برنامه تو و همه انبیاء پیشین بوده است و اسلام نام دارد ) قرار دادیم . پس ، از این آئین پیروی كن و بدین راه روشن برو ( چرا كه آئین رستگاری و راه نجات است ) و از هوا و هوسهای كسانی پیروی مكن كه ( از دین خدا بی‌خبرند و از راه حق ) آگاهی ندارند . ‏

 إِنَّهُمْ لَن یغْنُوا عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَیئًا وإِنَّ الظَّالِمِینَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاء بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِی الْمُتَّقِینَ ﴿۱۹﴾

‏ آنان هرگز تو را از عذاب خدا نمی‌رهانند ( و در آخرت در برابر خدا كمترین كمكی به تو نمی‌توانند بكنند ، و هیچ دردی را از تو دوا نمی‌كنند ) . ستمگران كفرپیشه ، برخی یار و یاور برخی دیگرند ، و خدا هم یار و یاور پرهیزگاران است . ‏

 هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمِ یوقِنُونَ ﴿۲۰﴾

‏ این ( قرآن و شریعت ) وسیله بینش مردمان و مایه هدایت و سبب رحمت برای كسانی است كه اهل یقین هستند . ‏

 أًمْ حَسِبَ الَّذِینَ اجْتَرَحُوا السَّیئَاتِ أّن نَّجْعَلَهُمْ كَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَوَاء مَّحْیاهُم وَمَمَاتُهُمْ سَاء مَا یحْكُمُونَ ﴿۲۱﴾

‏ آیا كسانی كه مرتكب گناهان و بدیها می‌شوند ، گمان می‌برند كه ما آنان را همچون كسانی بشمار می‌آوریم كه ایمان می‌آورند و كارهای پسندیده و خوب انجام می‌دهند ، و حیات و ممات و دنیا و آخرتشان یكسان می‌باشد ؟  ( اگر چنین بیندیشند ) چه بد قضاوت و داوری می‌كنند ! ! ‏

وَخَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَلِتُجْزَى كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ وَهُمْ لَا یظْلَمُونَ ﴿۲۲﴾

‏ خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است ، تا هر كسی در برابر كارهائی كه انجام می‌دهد ، سزا و جزا داده شود ، و به انسانها هیچ گونه ستمی نگردد . ‏

 أَفَرَأَیتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن یهْدِیهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ﴿۲۳﴾

‏ هیچ دیده‌ای كسی را كه هوا و هوس خود را به خدائی خود گرفته است ، و با وجود آگاهی ( از حق و باطل ، آرزوپرستی كرده است و ) خدا او را گمراه ساخته است ، و بر گوش و دل او مهر گذاشته است و بر چشمش پرده‌ای انداخته است‌ ؟ ! پس چه كسی جز خدا ( و خدا هم از وی رویگردان است ) می‌تواند او را راهنمائی كند ؟ آیا پند نمی‌گیرید و بیدار نمی‌شوید ؟ ‏

 وَقَالُوا مَا هِی إِلَّا حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَنَحْیا وَمَا یهْلِكُنَا إِلَّا الدَّهْرُ وَمَا لَهُم بِذَلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا یظُنُّونَ ﴿۲۴﴾

‏ منكران رستاخیز می‌گویند : حیاتی جز همین زندگی دنیائی كه در آن بسر می‌بریم در كار نیست . گروهی از ما می‌میرند و گروهی جای ایشان را می‌گیرند ، و جز طبیعت و روزگار ، ما را هلاك نمی‌سازد ! آنان چنین سخنی را از روی یقین و آگاهی نمی‌گویند ، و بلكه تنها گمان می‌برند و تخمین می‌زنند . ‏

 وَإِذَا تُتْلَى عَلَیهِمْ آیاتُنَا بَینَاتٍ مَّا كَانَ حُجَّتَهُمْ إِلَّا أَن قَالُوا ائْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِینَ ﴿۲۵﴾

‏ هنگامی كه آیات روشن ما ( كه دالّ بر توانائی ما برای ایجاد رستاخیز و زندگی دوباره‌اند ) بر آنان خوانده می‌شود ، در برابر آنها دلیلی جز این ندارند كه می‌گویند : اگر راست می‌گوئید ( كه قیامتی و زندگی دومی در كار است ) پدران و نیاكان ما را زنده كنید و بیاورید ( تا نمونه‌ای از زنده شدن مردگان را ببینیم و باور كنیم ) . ‏

 قُلِ اللَّهُ یحْییكُمْ ثُمَّ یمِیتُكُمْ ثُمَّ یجْمَعُكُمْ إِلَى یوْمِ الْقِیامَةِ لَا رَیبَ فِیهِ وَلَكِنَّ أَكَثَرَ النَّاسِ لَا یعْلَمُونَ ﴿۲۶﴾

‏ بگو : خداوند شما را ( از نیستی به هستی می‌آورد و ) زنده می‌كند ، سپس ( بعد از به پایان آمدن اجلتان ) شما را می‌میراند ، سپس ( بعد از دوران برزخ و ماندگاری در گورها ، شما را دوباره زنده می‌كند و ) در روز قیامت كه در آن تردیدی نیست شما را گرد می‌آورد ، ولیكن بیشتر مردم ( به علّت نیندیشیدن و تأمّل نكردن ، قدرت خدا را بر ایجاد رستاخیز ) نمی‌دانند . ‏

 وَلَلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرضِ وَیومَ تَقُومُ السَّاعَةُ یوْمَئِذٍ یخْسَرُ الْمُبْطِلُونَ ﴿۲۷﴾

‏ مالكیت و حاكمیت آسمانها و زمین از آن خدا است ، و آن روز كه قیامت برپا می‌شود ، باطلگرایان زیان می‌بینند . ‏

وَتَرَى كُلَّ أُمَّةٍ جَاثِیةً كُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَى إِلَى كِتَابِهَا الْیوْمَ تُجْزَوْنَ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۲۸﴾

‏ ( ای مخاطب ! در آن روز ) هر ملّتی را می‌بینی كه ( خاشعانه و خاضعانه ، چشم به انتظار فرمان یزدان‌ ؛ در محضر دادگاه خداوند دادگر مهربان ) بر سر زانوها نشسته است . هر ملّتی به سوی نامه اعمالش فراخوانده می‌شود ( و بدیشان گفته می‌شود : ) امروز جزا و سزای كارهائی كه می‌كرده‌اید به شما داده می‌شود . ‏

هَذَا كِتَابُنَا ینطِقُ عَلَیكُم بِالْحَقِّ إِنَّا كُنَّا نَسْتَنسِخُ مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿۲۹﴾

‏ این ( نامه اعمال كه دریافت می‌دارید ) كتاب ما است و اعمال شما را صادقانه بازگو می‌كند . ما ( از فرشتگان خود ) خواسته بودیم كه تمام كارهائی را یادداشت كنند و بنویسند كه شما در دنیا انجام می‌دادید . ‏

 فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَیدْخِلُهُمْ رَبُّهُمْ فِی رَحْمَتِهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْمُبِینُ ﴿۳۰﴾

‏ و امّا كسانی كه ایمان می‌آورند و كارهای شایسته می‌كنند ، پروردگارشان ایشان را ( به بهشت می‌برد و ) غرق نعمت خویش می‌گرداند . رستگاری و پیروزی آشكار همین است . ‏

وَأَمَّا الَّذِینَ كَفَرُوا أَفَلَمْ تَكُنْ آیاتِی تُتْلَى عَلَیكُمْ فَاسْتَكْبَرْتُمْ وَكُنتُمْ قَوْمًا مُّجْرِمِینَ ﴿۳۱﴾

‏ و امّا كسانی كه كافر می‌گردند ( بدیشان گفته می‌شود : ) مگر آیه‌های من بر شما خوانده نمی‌شد و شما بزرگی و عظمت می‌فروختید و تكبّر می‌كردید ، و مردمان بزهكار و گناهكاری بودید ؟ ‏

 وَإِذَا قِیلَ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَالسَّاعَةُ لَا رَیبَ فِیهَا قُلْتُم مَّا نَدْرِی مَا السَّاعَةُ إِن نَّظُنُّ إِلَّا ظَنًّا وَمَا نَحْنُ بِمُسْتَیقِنِینَ ﴿۳۲﴾

‏ و هنگامی كه گفته می‌شد : وعده خدا راست است ( و كیفر هر كسی را در سرای دیگر به تمام و كمال می‌دهد ) و قیامت حتماً فرا می‌رسد و هیچ گونه شكّی در رخ دادن آن نیست ، می‌گفتید : ما نمی‌دانیم قیامت چیست ! ما تنها گمانی ( درباره آن ) داریم و به هیچ وجه یقین و باور نداریم ( كه قیامت فرا برسد ) . ‏

 وَبَدَا لَهُمْ سَیئَاتُ مَا عَمِلُوا وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ یسْتَهْزِؤُون ﴿۳۳﴾

‏ سزا و جزای كارهای بدی كه كرده‌اند هویدا و گریبانگیرشان می‌شود ، و آنچه كه مسخره‌اش می‌دانستند ( كه عذاب دوزخ است ) از هر سو آنان را فرا می‌گیرد . ‏

 وَقِیلَ الْیوْمَ نَنسَاكُمْ كَمَا نَسِیتُمْ لِقَاء یوْمِكُمْ هَذَا وَمَأْوَاكُمْ النَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّاصِرِینَ ﴿۳۴﴾

‏ و ( از سوی خدا ) بدیشان گفته می‌شود : ما امروز شما را ( در عذاب رها می‌سازیم و ) از یاد خود می‌بریم ، همان گونه كه شما دیدار امروز را به فراموشی سپردید ( و ما را از یاد بردید ، و مسائل و حوادث قیامت را پشت گوش انداختید ) و جایگاهتان آتش دوزخ است و هیچ یار و یاوری ندارید . ‏

 ذَلِكُم بِأَنَّكُمُ اتَّخَذْتُمْ آیاتِ اللَّهِ هُزُوًا وَغَرَّتْكُمُ الْحَیاةُ الدُّنْیا فَالْیوْمَ لَا یخْرَجُونَ مِنْهَا وَلَا هُمْ یسْتَعْتَبُونَ ﴿۳۵﴾

‏ ( گرفتار شدنتان بدین سرنوشت اسفناك ) بدان خاطر است كه شما آیات خدا را به تمسخر گرفته‌اید و زندگی دنیا ، شما را گول زده است . امروز آنان از آتش دوزخ بیرون آورده نمی‌شوند ، و از ایشان خواسته نمی‌شود كه عذرخواهی كنند و خوشنودی بطلبند . ‏

 فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۳۶﴾

‏ ستایش تنها خداوندی را سزا است كه پروردگار آسمانها و پروردگار زمین و پروردگار همه جهانیان است . ‏

 وَلَهُ الْكِبْرِیاء فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَكِیمُ ﴿۳۷﴾

‏ بزرگواری و والائی در آسمانها و زمین ، از آن او است ، و او صاحب عزّت و قدرت ، و دارای حكمت و فلسفه ( در همه امور ) است .